Cách đây đúng 24 năm, ngày 26/4/2986, vụ tai nạn hạt nhân trầm trọng nhất trong lịch sử thế giới đã xảy ra tại Chernobyl. Lúc này Chernobyl thuộc Ukraine và vẫn nằm trong Liên bang Xô Viết. Có nhiều giả thuyết về vụ tai nạn này, trong đó có hai luồng giả thiết chính là do thiết kế có vấn đề và do người điều khiển đã lơ là.
Điều buồn cười và đau lòng nhất trong thảm họa này là chính tổ máy số 4, tổ máy gây ra thảm họa đã được ngưng chạy vào ngày 25/4 cùng năm để bảo dưỡng sự cố và được khởi động lại vào ngày hôm sau. Tuy vậy, quá trình khởi động lại và thử nghiệm một số tính năng của lò không được thực hiện đúng quy trình dẫn tới vụ nổ ở lò phản ứng số 4. Vào lúc 1:23 phút, sau khi khởi động lại vài giây, lò số 4 đã nổ, gây cháy lớn và làm bay phóng xạ ra ngoài. Việc nổ lò là do thiết kế các thanh chắn graphite giữa các miếng Uranium không tốt, dẫn tới các thanh này không những cản cho quá trình phản ứng hạt nhân chậm lại mà lại làm tăng tốc quá trình này lên. Các thí nghiệm đo hàm lượng phóng xạ trong không khí sau đó lại không được thực hiện đúng (một phần do năng lực của máy móc không đủ) nên dẫn tới việc đánh giá thảm họa sai và những người xử lý thảm họa đã coi nhẹ vụ nổ lò này. Lúc 6:35 phút, đám cháy cũng đã cơ bản được dập tắt. 5000 tấn chì, cát và acid boric cũng đã được máy bay trực thăng đổ xuống lò số 4 nơi xảy ra cháy nổ.
Tuy vậy, ảnh hưởng của vụ nổ đã trở nên khủng khiếp sau khi đám mây phóng xạ lan ra các nước xung quanh như Ukraine, Belarus và thậm chí lan tới tận Thụy Điển. Đám mây bị nhiễm phóng xạ là do tro của các thanh graphite cháy mang theo phóng xạ bốc lên không trung lan ra khắp nơi. Toàn châu Âu lo sợ việc bị dính phóng xạ của Chernobyl vào lúc đó. 203 người tham gia cứu chữa lò đã phải vào viện sau đó, trong đó 28 người đã chết ngay lập tức. 135000 người xung quanh khu vực lò phản ứng hạt nhân cũng ngay tức khắc phải di dời ra các vùng lân cận. Vì lý do đảm bảo nhu cầu điện năng, ba lò còn lại vẫn tiếp tục được duy trì hoạt động tận tới tháng 12/2000 (tức là tiếp tục 14 năm tiếp theo). Chernobyl được tính toán là sẽ được dọn sạch vào năm 2065. Nếu bạn là người mạo hiểm, bạn có thể đăng ký tour du lịch tới vùng thảm họa để thăm quan tại đây.
(pix courtesy of Stuck in Customs – Under Creative Commons License)
No comments: