Lỗ hổng Ozone đã được phát hiện năm 1985 bởi các nhà khoa học người Anh. Kể từ đó, các chất hóa học có hại trong máy lạnh (điều hòa nhiệt độ), tủ lạnh, bình cứu hỏa … đã nhanh chóng được loài người thay thế bằng các chất khác để bảo vệ tầng Ozone.
Như bạn đã biết, Ozone là khí không màu và rất dễ phản ứng với các chất khác (do có 3 nguyên tử Oxy nên khả năng Oxy hóa rất cao). Ozone có khả năng làm sạch không khí nhưng nếu có quá nhiều Ozone sẽ gây hại đối với con người. Tuy vậy, ở tầng bình lưu thì Ozone là một trong những thành phần quan trọng (Tầng bình lưu là tầng không khí thứ hai, nằm khoảng từ 17km – 50km cao so với mực nước biển). Nó giúp cho tầng bình lưu ngăn cản các tia cực tím có hại cho cơ thể con người và động vật. Các quan sát về lượng Ozone trong không khí cho thấy bắt đầu từ năm 1970, lượng Ozone trong không khí giảm đáng kể vào mùa xuân ở các cực. Các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân gây ra sự sụt giảm này : do các nguyên tử Chlor (Cl) nằm trong khí CFC (được sử dụng trong điều hòa nhiệt độ, tủ lạnh và cả các bình xịt thông dụng).
Khi được thải ra không khí, CFC bay lơ lửng trong tầng bình lưu và ở lại đây rất lâu. Do ánh nắng mặt trời cung cấp nhiệt và khả năng Oxy hóa cao của Ozone, Chlor trong CFC bị oxy hóa làm giảm đi đáng kể lượng Ozone (lúc này biến thành Oxy và không có tác dụng ngăn cản tia cực tím UV).
Tia cực tím thoát qua các lỗ hổng Ozone có khả năng gây ung thư da đối với con người. Do vậy, bắt đầu từ năm 1989, CFC đã bị cấm sử dụng trên toàn thế giới. Sau khi lệnh cấm được thực thi, các nhà khoa học đã thấy sự phá hủy Ozone giảm đi rõ rệt trong thập niên 1990 và sau này.
Bạn cần phân biệt rằng việc thủng Ozone và việc Trái đất nóng lên do hiệu ứng nhà kính là hai việc hoàn toàn không liên quan tới nhau. Ozone bị thủng là do CFC còn việc Trái đất nóng lên là do khí CO2.
(pix courtesy of weakestlink – Under Creative Commons License)
No comments: