Yuri Gagarin – người đầu tiên trên Trái đất lên vũ trụ (năm 1961)

Yuri Gagarin – 1961 (credit : ESA)

“Liên xô rất đỗi tự hào

Có Ga-ga-rỉn bay vào vũ tru !”

Thơ Bút Tre

Ngày 12/4/1961, vào lúc 6 giờ 7 phút (giờ Greenwich), con tàu vũ trụ được con người điều khiển lần đầu tiên đã được phóng lên vũ trụ. Yuri Alekseievich Gagarin (Юрий Алексеевич Гагарин; 1934–1968), nguyên là phi công lái máy bay tiêm kích đã được chính phủ Sô Viết (Nga) tin tưởng giao trách nhiệm điều khiển con tàu vũ trụ mang tên Phương Đông bay một vòng xung quanh Trái Đất. Toàn bộ chuyến bay kéo dài 1 giờ 48 phút.

Để làm được điều này, tàu Phương Đông đã phải đạt được vận tốc 17.500 mph (~7823 m/s) mới có thể thắng được trọng lực của Trái Đất. Đây là vận tốc chưa từng đạt được trong lịch sử của loài người tính tới lúc đó. Tàu vũ trụ Phương Đông (Vostok) lúc đó được thiết kế dạng hình cầu (spherical) và chỉ đủ chỗ cho duy nhất Gagarin. Tàu này cũng không được thiết kế để có thể hạ cánh khi vẫn có người ngồi trong đó nên sau một vòng Trái Đất, Gagarin đã phải nhảy ra khỏi tàu và sử dụng dù để tiếp đất ở độ cao 4 dặm (~6.4km). Tàu Vostok từ độ cao đó cũng được sử dụng dù để giảm tốc. Trên thực tế, Gagarin cũng không được lái con tàu vũ trụ có người đầu tiên này bởi mọi thứ đã được lập trình sẵn. Bạn có thể xem thêm hình vẽ ở đây để biết được rõ hơn về cấu tạo của tàu vũ trụ Phương Đông.

Khi thực hiện chuyến bay lịch sử đánh dấu một mốc quan trọng trong việc tìm hiểu và khám phá vũ trụ này, Yuri Gagarin mới chỉ có 27 tuổi. Trước một vài tuần khi quyết định đưa Gagarin lên vũ trụ, một con tàu khác đã được phóng lên thử nghiệm để đảm bảo độ an toàn. Con tàu đó mang tên Vostok 3KA-2 mang theo mình một người nộm có tên là Ivan Ivanovich cùng một chú chó có tên là Zvezdochk. Năm 1993, người nộm này đã được đem bán đấu giá tại nhà đấu giá nổi tiếng Sotheby.

Năm 1968, khi đang tập luyện cùng MiG-15, Gagarin cùng phi công hướng dẫn V. Seregin đã gặp tại nạn vào khoảng 10h31′ khi đã hoàn thành bài tập luyện trở về và mãi mãi ra đi ở tuổi 34. Có rất nhiều giả thiết khác nhau về tai nạn này, tuy nhiên giả thiết có vẻ khoa học nhất cho tới thời điểm này là do thời tiết xấu khiến Gagarin và Seregin không thấy rõ được chướng ngại vật nên đã mất thăng bằng. Tiếp theo đó, tai nạn diễn ra khá nhanh khiến hai phi công không kịp nhảy dù ra ngoài.